Sinop’un Ayancık ilçesi, Gelecek Turizmde programı kapsamında gerçekleştirilen “Ayancık’ta Ketenin Yolculuğu” projesi ile sürdürülebilir turizmin yeni rotalarından biri olmaya hazır. Proje ile, Ayancık’ın keten bezi ve keten ipi yapma sanatının yeniden canlandırılması, bölgenin coğrafi işaretli Ayancık keteni kültürel mirasının korunması ve bölgenin kültürel ve doğal değerleriyle sürdürülebilir turizme kazandırılması hedefleniyor.
Ayancık’ta Ketenin Yolculuğu projesi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, UNDP ve Anadolu Efes iş birliğiyle gerçekleştirilen Gelecek Turizmde kapsamında hayata geçirildi. Projenin tanıtım toplantısı, Sinop’un yakın zamanda geçirdiği sel felaketi sebebiyle Gelecek Turizmde’nin bir başka projesine ev sahipliği yapan Şile-Ovacık’ta gerçekleşti. Ayancık’ta Ketenin Yolculuğu projesinde, keten bezi ve keten ipi yapma zanaatinin canlandırılması amaçlanırken, coğrafi işaretli Ayancık Keteni’nin üretim süreçlerini kapsayarak oluşturulan turizm rotasıyla ilçenin, sürdürülebilir turizmin yeni odaklarından biri haline gelmesi de hedefleniyor.
Keten bezi ve keten ipi yapımı 1990’lı yıllara kadar Ayancık’ın temel geçim kaynaklarından biriydi. Proje ile, unutulmaya yüz tutan bir üretim şekli canlandırılırken, kadınlara da istihdam olanağı yaratıldı. Proje kapsamında “Keten Evi” adıyla ip yapım atölyesi kuruldu. 16 kadın, İŞKUR desteğiyle aldıkları keten ipi yapımı kursu sonrası Keten Evi’nde istihdam edildi. İki köyde keten ekimi yapılarak atıl durumdaki tarım arazilerinde keten tarımı yeniden canlandı. Ayrıca sürdürülebilir moda akımının öncü isimlerinden Zeynep Tosun’un danışmanlığında Ayancıklı kadınlar tarafından keten sofra koleksiyonu üretildi.
Ayancıklı kadınların keten sofra koleksiyonunda Zeynep Tosun imzası
Sürdürülebilir modanın öncü tasarımcılarından Zeynep Tosun keten ile yapılabilecek ürünler konusunda projeye danışmanlık verdi. Eğitimlere katılan Ayancıklı kadınlar tarafından Zeynep Tosun ile birlikte keten sofra koleksiyonu hazırlandı. Ürün geliştirme çalışmaları sonrasında ortaya çıkan koleksiyonda, servis peçeteleri, bardak altlığı, bardak tutacağı, peçetelik, masa örtüsü gibi ürünler bulunuyor. Koleksiyon, yaşanan sel felaketinin yaralarını sarmak için Ayancık’ın yanı sıra bir diğer Gelecek Turizmde projesi olan ‘Ovacık’ta bir Gün’ kapsamında Şile’de de satışa sunulacak.
Şile’den Sinop’a kadın dayanışması
Dünyanın geleceği için herkese bir görev düştüğünü, kendisinin de modada sürdürülebilir bir yaklaşımla tasarım yaptığını belirten Zeynep Tosun; “Tasarımlarımda kullandığım ketenin iplik olarak yapılışı çok eski yöntemlere dayanıyor. Bizler de bu kadar emek ile iplik olan ve dokunan keteni sofralarımıza taşırsak insanlara ulaşabiliriz diye düşündük. Ayancıklı kadınlar Türkiye’nin farklı bölgelerinde kullanılan birçok farklı teknikle keteni işledi ve ortaya çıkan koleksiyon ile keteni hayatımıza tekrar kazandırdı”dedi.
Etkinlikte konuşan Anadolu Efes Türkiye Kurumsal İletişim ve İlişkiler Direktörü Selda Susal Saatçi, projenin sürdürülebilir turizm ve sosyal etki açısından önemine değindi. Saatçi “Topluma yaptığımız katkılarla yarattığımız sosyal faydayı geleceğe yatırım olarak görüyoruz. Gelecek Turizmde bu bağlamda 2030 sürdürülebilirlik hedeflerimizdeki “Sosyal Etkimizi Artırıyoruz” başlığımız kapsamındaki önemli programlarımızdan biri. Gelecek Turizmde ile Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nden ‘faydalı ve sürdürülebilir turizmin desteklenmesi’, ‘tam istihdam ve eşit ücretli, insana yakışır iş’ başta olmak üzere toplamda 17 hedefe uygun çalışmalar üretiyoruz. Gelecek Turizmde ile aslında her projenin ve bölgesinin hikayesine dahil oluyoruz. Ayancık’ta Ketenin Yolculuğu projesiyle, coğrafi işaretli ve kadim bir kültüre sahip Ayancık Keteni üretiminin yeniden canlandırarak burada alternatif bir turizm rotası oluşturulmasına destek verdiğimiz ve burada da kadınların istihdam edilmesine katkı sağladığımız için çok mutluyuz” diye konuştu. Saatçi ayrıca, Anadolu Efes olarak 14 yıldır yürüttükleri Gelecek Turizmde programının iki projesi arasında oluşan kadın dayanışmasının altını çizerek, “Bugünün bir diğer önemi de Şile Ovacıklı kadınların, sel felaketi sebebiyle zor zamanlar geçiren Ayancıklı kadınlara atölyelerini açarak çok güzel bir dayanışma örneği göstermeleri. Bununla da yetinmediler, artık Ayancık’ın ürünleri Şile’deki atölyede de satışa sunulacak ve bu sinerji kadınlar için farklı bir gelir modeline daha dönüşecek.” ifadelerini kullandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Turizm Uzmanı Beril Yamaner, “Bakanlık olarak temel hedefimiz turizm potansiyeli olan alanların potansiyellerinin değerlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütmek ve böylece turizm faaliyetlerini çeşitlendirmek, turizmden elde edilen geliri artırmak. Bu kapsamda yürüttüğümüz önemli çalışmalardan birisi de güçlü ortaklık yapısıyla 14 yıldır Türkiye’nin farklı bölgelerinde sürdürülebilir turizm girişimlerini desteklediğimiz Gelecek Turizmde. Ayancık’taki yürüttüğümüz proje ile hem kültür hem de doğa turizmine katkı sağlarken, keten bezi ve keten ipi yapma zanaatini yeniden canlandırdığımız ve kadınlara gelir kaynağı oluşturduğumuz için mutluyuz. Projenin başından beri hedeflediğimiz projeler arası güçlü iş birliği ve deneyim paylaşımını Ovacık'ta Bir Gün ve Ayancık'ta Ketenin Yolculuğu projeleri ile hayata geçirmiş olduk.” dedi.
UNDP Türkiye Kapsayıcı ve Sürdürülebilir Büyüme Portföyü Yöneticisi Mustafa Yurdupak; “Pandemi ve ardından gelen orman yangınları ve sellerden Türkiye’de en çok etkilenen sektörlerden biri turizm oldu. UNDP olarak sürdürülebilir turizm çalışmalarımızda yerel ekonomik kalkınmaya destek olurken kimseyi geride bırakmayarak kadınların sosyal ve ekonomik güçlenmesi, istihdam yaratılması ve doğal ve kültürel değerlerin korunması için çalışıyoruz. Gelecek Turizmde kapsamında desteklediğimiz projelerde kadın dayanışmasının güzel örneklerine tanık oluyoruz. Ovacık’ta Bir Gün ve Ayancık’ta Ketenin Yolculuğu projeleri, sürdürülebilir turizmin kadınların güçlenmesine katkısını ortaya koyan yereldeki önemli örnekler.” dedi.
İp eğirme, İnaltı kanyonu, Akgöl, keten tarlaları… tümü Sinop Ayancık rotasında
Sinop Usta Öğreticiler Derneği, Ayancık Köylere Hizmet Götürme Birliği, Ayancık Halk Eğitim Merkezi ve Ayancık İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yürütülen proje kapsamında ilk olarak, “Keten Evi” adıyla ip yapım atölyesi kuruldu. 16 kadın İŞKUR desteğiyle aldıkları keten ipi yapımı kursu sonrası Keten Evi’nde istihdam edildi. İnaltı ve Söküçayırı köylerinde keten ekimi yapılarak atıl durumdaki keten tarım arazileri yeniden canlandırıldı, keten tarımı yaygınlaşmaya başladı. Proje ile Ayancık’a kazandırılan ‘’Keten Evi’’, keten tarlaları ve Ayancık ilçesinin gezilip görülmesi gereken turizm noktalarının yer aldığı harita çalışmaları başlatıldı. Bu kapsamda bölgenin keten tarlaları ve İnaltı kanyonu, İnaltı mağarası ve Akgöl gibi doğal miras alanlarından geçen keten rotası oluşturulacak. Rotalar üzerindeki Keten Evi’ne turlar düzenlenerek ziyaretçilerin keten ipi yapımını deneyimlemeleri sağlanacak. Oluşturulan rotalarla yapılacak aktiviteler ile ziyaretçilere özel ilgi ve deneyim turizmi imkânı sağlanması hedefleniyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
