Üyelerinin 60’ının yurt dışı ile ortaklık, dış ticaret ve benzeri şekillerde iş birlikleri bulunan, portföyünde tekstilden gıdaya, makinadan inşaat ve otomotive, elektrik-elektronikten demir-çeliğe kadar geniş bir sektör ağını barındıran EGİAD, Dış Ticaret Elçileri Programı ile ihracat açığını kapatmak üzere büyük bir çalışma sergiliyor. Genç iş insanlarının yurt dışına açılma sürecini hızlandırmak, bu süreçteki maliyetleri düşürmek ve Kovid-19’un yarattığı olumsuz etkileri bertaraf etmek isteyen EGİAD, dış ticaret konusunda üyelerine danışmanlık yapmak üzere başlattığı “Dış Ticaret Elçileri” programında bu kez, kısa bir süre önce yurtdışı gezisi de gerçekleştirdiği Karadağ’ı ele aldı.
Üye işletmelerin uluslararası iş birlikleri oluşturması veya arttırması, sektörel gelişmeleri takip edebilmesi amacıyla organize edilen EGİAD Dış Ticaret Elçileri Programında Sri Lanka, İtalya, Hollanda ve Almanya değerlendirmeleri sonrasında bu kez Karadağ üyelerin tanıtımına açıldı. Özellikle iç piyasalardaki durgunluk vade sürelerinin uzunluğu ve tahsilat sorunlarının büyümesi ile güvenilir dış pazarlara yöneliş artarken hem yakın hem de güvenilir ekonomisi ile uluslararası adı Montenegro bizdeki adıyla Karadağ yatırımcıları kendisine çekmeye başladı. Sırbistan’dan ayrıldıktan sonra kendisine yeni bir yol haritası çizen, toprak ölçüsü Trakya kadar olan ancak turizmi nüfusunun 12 katı yani 8 milyon üzerinde olan şirin ülke Karadağ EGİAD’lı iş dünyasının gözdesi oldu.
Karadağ’da işletmesi bulunan Asmira Group Ceo’su ve Geçmiş Dönem EGİAD Başkanı Mustafa Aslan da uzun yıllardır faaliyette bulunduğu Karadağ’daki faaliyetleri ve bu bölgeye yatırım yapmak isteyenler için süreç ve gelişmeleri aktardı. Karadağ’da kurumsal ve ticari hukuk konularında danışmanlık yapan Milena Pejovic de yer aldığı etkinliğe, EGİAD üyelerinin ilgisi yoğundu.
EGİAD Dış Ticaret Elçileri İle Yurtdışı Kapıları Aralanıyor
Toplantı EGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Alp Avni Yelkenbiçer’in açılış konuşmasıyla başladı. EGİAD Dış Ticaret Elçileri projesinin EGİAD’ın gözbebeği çalışmalardan biri olduğuna vurgu yapan Yelkenbiçer, “Yurtdışında şirket kurmak veya doğrudan ihracat yapmak isteyen üyelerimiz ile halihazırda bu konuya hâkim ve yurtdışı yatırımları olan EGİAD üyelerini bir araya getirerek iş ağlarını güçlendirmeyi hedefliyoruz. EGİAD Dış Ticaret Elçilerimiz, faaliyette bulundukları ülkeler ile ilgili tecrübe ve bilgilerini paylaşarak orada iş yapmak isteyen, ticaretini geliştirmek veya yatırımda bulunmak isteyen üyelerimize tam anlamıyla yol gösterici bir rol üstleniyorlar” dedi.
Karadağ Yatırımcıların Güvendiği Bir Ülke
Türkiye’nin, Balkanların barış ve istikrarına önem verdiğini dile getiren Yelkenbiçer, “Bu çerçevede bölgenin barış ve istikrarına katkıda bulunan Karadağ’ı dost bir ülke olarak görmekteyiz. İkili ilişkiler mükemmel düzeyde seyretmektedir. İki ülke arasındaki üst düzey ziyaret ve temaslar yoğun ve başarılı bir şekilde sürdürülmektedir. Türkiye ile Karadağ arasındaki ilişkilerin diğer bir önemli unsuru da Karadağ nüfusunun yüzde 17’sini oluşturan Boşnaklar, Karadağlı Müslümanlar ve Arnavutların varlığıdır. Ülkemiz, Karadağ’ın en önemli diaspora ülkelerinden biri olup, çeşitli tarihlerde ülkemize göç eden akraba toplulukların mevcudiyeti ikili ilişkilerimiz için ayrı bir potansiyel ve teşvik unsurudur” diye konuştu.
İki ülke arasında imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması, Ekonomik İş Birliği Anlaşması, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması gibi önemli düzenlemelerin, iki ülke ekonomik ilişkilerinin ahdi temelini oluşturduğunu kaydeden EGİAD Başkanı Yelkenbiçer, “THY’nin 2010 yılı temmuz ayında başlattığı İstanbul-Podgorica uçuşları ticari ilişkilerimize önemli katkı sağlamaktadır. Nitekim, THY, Karadağlıları İstanbul üzerinden transit olarak üçüncü ülkelere ulaştıran en önemli havayollarından biridir. Biz de bahsettiğim EGİAD Ticaret Ziyareti kapsamında 16 kişilik bir heyet ile Podgorica’ya uçtuk; başta Büyükelçimiz olmak üzere birçok ziyaret gerçekleştirdik. Türk Vatandaşı olarak gördüklerimiz bizlere gurur verdi” dedi.
Aslan’dan Ayrıntılı Karadağ Profili
Karadağ’da işletmesi bulunan Asmira Group Ceo’su ve Geçmiş Dönem EGİAD Başkanı Mustafa Aslan ise, Karadağ’ın siyasi, coğrafi, demografik ve ekonomik yapısına ilişkin ayrıntılı bir sunum gerçekleştirdi. Karadağ’ın, 2006 yılında yapılan referandum sonucunda Sırbistan ve Karadağ Devlet Birliği’nden ayrılarak bağımsızlığını kazandığından beri yüzünü batıya çevirdiğini, parlamenter demokratik sistemini geliştirerek, komşularıyla iyi geçinmeyi, serbest piyasa ekonomisini yerleştirmeyi ve Avrupa Atlantik kurumlarıyla bütünleşmeyi hedeflediğini ifade eden Aslan, “Bu hedef doğrultusunda Karadağ, bağımsızlığını kazanmasının üzerinden henüz 4 yıl geçmişken Avrupa Birliği’ne aday ülke statüsü almış ve NATO Üyelik Eylem Planı’na dahil edilmiştir. Karadağ, son dönemde bu hedefleri çerçevesinde, AB üyelik müzakereleri sürecinde hızla ilerlemiş, 5 Haziran 2017 tarihinde NATO üyesi olmuştur. Yurttaşlık esasına dayanan Karadağ’da çoğunluğu oluşturacak bir etnik grup bulunmamaktadır. Etnik ve dini olarak farklı olan topluluklar uyum içinde bir arada yaşayabilmekte, devlet tüm etnik, kültürel, dini kimliklere saygı göstermekte ve bu anlamda Karadağ bölge ülkeleri için örnek sayılabilecek düzeyde toplumsal barış sergilemektedir. İç barışı ve komşularıyla mevcut iyi ilişkileriyle Karadağ, Balkanlar’daki istikrara önemli katkıda bulunmaktadır” dedi.
Aslan: “Hasılat ve yatırım olarak toplamda 5 Milyon Avro’luk bir ilave ekonomik değer yarattık”
Karadağ’a yatırımlarından da söz eden Aslan, “Asmira Group olarak, Karadağ piyasasında ilk yılımızda; hasılat ve yatırım olarak toplamda 5 Milyon Avro’luk bir ilave ekonomik değer yarattık. Önümüzdeki yıllarda katlayarak devam etmeyi hedefliyoruz” diye konuştu. İşsizlik oranlarına da değinen Aslan, ülkedeki işsiz sayısının toplam işgücüne oranının 2018 yılında 16,1 olarak gerçekleştiğini vurgulayarak “Karadağ, Dünya’da işsizliğin yüksek olduğu ülkeler arasında 16. sırada olup, 15-24 yaş arası işsizlerin toplam işsizlerin içerisindeki payı 41’dir. İşgücünün 7,9’u tarım, 17,1’i sanayi, 75’i hizmetler sektörlerinde istihdam edilmektedir” diye konuştu. Aslan şu şekilde konuştu: “Karadağ ekonomisi serbest pazar sistemine geçiş dönemi yaşayan bir ekonomidir. 1999’da başlayan özelleştirme sürecinden bu yana 85’e oranında devlete ait kuruluş özelleştirilmiştir. Bankalar, telekomünikasyon ve benzin dağıtım şirketlerinin 100’ü özelleştirilmiş durumdadır. Oldukça küçük bir ülke olan Karadağ’ın ekonomik yapısı, turizm de dahil olmak üzere hizmet sektörü ağırlıklıdır. GSYİH 2019’da 4.9; 2020’de ise pandemi sebebiyle 4.1’e düşmüştür. Kişi başına düşen Milli Gelir 2019’da 7.959 Avro, 2020’de ise 6.737 Avro’dur. İşsizliğin toplam iş gücüne oranı yüzde 15.1’dir. 2010-2019 döneminde Karadağ 6,5 milyar Avro doğrudan yabancı yatırım çekmiş olup, bu miktarın 66,6’sı sadece 10 ülkeden gelmiştir. 2020 yılı Ocak-Temmuz döneminde ise Karadağ’a gelen yabancı yatırımlarda 2019 yılı aynı dönemine göre 18,4’lük bir artış yaşanarak 285,8 milyon Avroluk bir geliş görülmüştür. Genel olarak Karadağ bütün ihtiyaçlarını dışarıdan ithalat yolu ile karşılamak durumundadır. Yeniden yapılanma sürecinde olan Karadağ pazarının yeni ürün ve markalara açık konumda olması ve pazarın henüz doyum noktasına ulaşmamış olması ihracatçılarımız için fırsat sunmaktadır. Türkiye ürünlerinde Gümrük Tarifesi sıfırlanmış olup bu da Türk üreticileri için önemli bir avantaj olarak görülmektedir.”
Karadağ’da kurumsal ve ticari hukuk konularında danışmanlık yapan Milena Pejovic ise, 120’den fazla avukatın hizmet verdiği firmalarında her türlü yatırımın hukuksal sürecine destek verdiklerini vurgulayarak, Karadağ’da yerli ve yabancı tüm yatırımcıların aynı imkana sahip olduğunu ifade etti. Pejovic, dış yatırımlarda Türk yatırımcıların çoğunlukta olduğunu ifade ederek, “2019’da yabancı yatırım akışı 769.9 milyon Euro. Geçtiğimiz yıl 11 bin 280 yabancı şirket faaliyetteydi. Bunun 3 bin 250’si Türk iş insanı. Bu rakam yüzde 28.8’lik bir orana denk geliyor” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
