Tüm dünyayla birlikte ülkemizde de etkisini devam ettiren Covid-19’un gölgesinde girdiğimiz sonbaharda, havaların soğumasına okulların açılması ve kapalı alanlarda daha fazla zaman geçirilmesi de eklenince üst solunum yolu enfeksiyonları başta olmak üzere birçok hastalık karşımıza sık çıkmaya başladı. Ancak dikkat! Acıbadem International Hastanesi Acil Servis Sorumlu Hekimi Dr. Rıdvan Acar, pandemide hastanın kimi durumlarda evde geçirebileceği soğuk algınlığı (nezle) gibi şikayetlerinde telaşa kapılarak gerekmediği halde acil servise başvurmasının doğru olmadığını belirterek “Burun akıntısı, hapşırık gibi sorunlar yaşayan hastaların yüksek ateş veya nefes darlığı gibi şikayetleri olmadığı takdirde, acil servise değil, polikliniğe gitmelerini öneriyoruz. Böylece acil servislerde, uzmanların acil ihtiyacı olan hastalara ayıracak zamanı kalabiliyor, ayrıca başvuracak kişiyi farklı enfeksiyon risklerinden uzak tutuyor” diyor. Acil Servis Hekimi Dr. Rıdvan Acar, bugünlerde acil servislere başvurularda büyük artış olduğunu belirtirken, en çok başvuru nedenlerini sıraladı; pandemide acil servise gitmeden önce dikkat edilmesi gereken belirtileri anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Soğuk algınlığı ve gripte acile gitmeden önce…
Havaların soğuması soğuk algınlığı veya grip semptomları ile acil servise başvuruların oranını artırıyor. Hapşırık, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı ve öksürük gibi şikayetlerle seyreden üst solunum yolu enfeksiyonları, bazı ortak belirtiler nedeniyle Covid-19 ile karıştırılabiliyor. Dr. Rıdvan Acar “Ancak yüksek ateş, nefes darlığı gibi aciliyet gerektiren bir durum olmaması halinde ilk etapta acil servise başvurmak yerine, önce kişinin evde istirahat etmesi, kendini gözlemlemesi, C vitamininden zengin besinler tüketmesi, yeterli süre uyuması ve bol su içmesi önemli. Gerekirse poliklinik hekimine başvurulabilir. Bu süreçte hekimin önerisi olmadan antibiyotik kullanmamaya çok dikkat etmek gerekiyor, çünkü antibiyotik virüslere etki etmiyor” diyor.
Bu şikayetler varsa dikkat!
Özellikle bazı şikayetlerin ertelemeye gelmeyeceğini ve bu durumda mutlaka acil servise başvurmak gerektiğini belirten Dr. Rıdvan Acar, şöyle konuşuyor: “Nefes darlığı, anaflaksi (çok ciddi alerjik reaksiyon), göğüs ağrısı, aniden başlayan karın, baş ve bel ağrılarının dikkate alınması gerekir. Ancak acil servise en sık başvuru nedenleri arasında yer alan baş ağrısının aniden başlamış olması, ayrıca baş ağrısına eşlik eden ateş, kusma ve ense sertliği gibi menenjiti gösteren bulguların olup olmadığına bakmak gerekir. Hastalar bu sorulara verecekleri cevaba göre acil servise başvurmalıdır. Aksi halde o esnada acilde kalp krizi geçiren bir kişinin tedavisi engellenmiş olunabilir!”
Karın ağrısına bu şikayetler eşlik ediyorsa!
Çocukluk çağı şikayeti olarak algılanan karın ağrısı yetişkinlerde de acil servise başvurularda ilk sıralarda yer alıyor. Dr. Rıdvan Acar karın ağrısının genelde bağırsak enfeksiyonları ve kabızlık gibi acil olmayan durumlardan kaynaklanabildiğini belirterek “Aciliyet gerektiren durumları atlamamak için hastanın göbek üstünde ağrı hissedip hissetmediği önemlidir çünkü göbek üstünde hissedilen ağrıda kalp krizi akla gelmelidir. Bilinç bulanıklığı, ağızdan aseton kokusu gelmesi ise diyabetik ketoasidozu (yani şekerin aşırı yükselmesi, aşırı sıvı kaybı ve kanda asidik yükselme seyreden ciddi bir rahatsızlık) hatırlatmalıdır. Yine ani başlayan karın ağrısı, buna eşlik eden iştahsızlık ve şiddetli ishal durumlarında da vakit kaybetmeden acil servise başvurulması gerekir” diyor.
Çocuklarda ateş varsa dikkat!
Çocukların acil servise getirilme nedeninin genellikle yüksek ateş olduğunu, pandemi döneminde Covid-19 hastalarının da sıklıkla ateş yüksekliği yakınması ile acil servise başvurduklarını belirten Dr. Rıdvan Acar; ateş yüksekliği olan bir hastada menenjit riskine dikkat edilmesi gerektiğini söylüyor. Fışkırır tarzda kusma, ense sertliği, şiddetli baş ağrısı ve vücutta döküntü gibi bulguların menenjit hastalığına işaret edebildiğini kaydeden Dr. Rıdvan Acar, çocuklarda ayrıca yüksek ateş nedeniyle ateşli havale tehlikesi bulunduğunun, bu nedenle hekim önerisiyle ateş düşürücü şurup ve ılık duş, vücudun eklem yerlerine soğuk suya batırılmış bez uygulamasına rağmen 38 derece ve üzeri ateşi olanların acil servise getirilmesi gerektiğini söylüyor.
Bel ve sırt ağrısında dikkat!
Kalp krizi belirtileri arasında yer alan bel ve sırt ağrılarının da acil servis uzmanlarının sık karşılaştığı başvuru nedenleri arasında olduğunu vurgulayan Dr. Rıdvan Akar, toplumda yaygın görülen bel ve sırt ağrısında kritik ayırıma dikkat çekerek şöyle konuşuyor: “Önceden ağrı olup olmadığı, ağrının aniden mi başladığı, bel fıtığı öyküsü olup olmadığı gibi konular sorgulanıyor. Çok şiddetli ve ani başlayan sırt ağrıları aort damarında yırtık olduğuna işaret edebilir. Bazen böbreklerden kaynaklı ağrı da bel ağrısı ile karışmaktadır. Bu durumda muayene ve gerekli tetkikler bir an önce yapılmalıdır” diyor.
Baş dönmesi varsa…
Acil servise sık başvurulan durumlardan biri olan baş dönmesi konusunda Dr. Rıdvan Acar şu bilgileri veriyor: “Vertigo eğer santral sinir sisteminden kaynaklanıyorsa nörolojik muayene bulguları eşlik edebilir ve acil durumdur. Eğer kulaktan kaynaklanıyorsa şiddetli baş dönmesi ile bulantı ve kusma da olmaktadır. Baş pozisyonu değişikliği ile şikayet artar. Hastanın şikayetlerini azaltmaya yönelik tedavi düzenlenir.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
