Tapu iptali ve tescil davası, mülkiyet hakkının korunması ve taşınmaz üzerindeki haksız tescillerin düzeltilmesi amacıyla açılan önemli bir hukuk davasıdır. Bu dava, genellikle miras, sahtecilik, vekaletin kötüye kullanılması gibi durumlarda gündeme gelir ve taşınmazın gerçek hak sahibi adına yeniden tescil edilmesini amaçlar.
Davanın Nedenleri ve Koşulları
Halk arasında tapu iptal davası olarak da bilinen tapu iptali ve tescil davası, taşınmaz mülkiyetinin yanlış veya haksız bir şekilde başka bir kişi adına tescil edilmesi durumunda açılır. Örneğin, mirasçılardan mal kaçırma girişiminde bulunulması, vekaletin kötüye kullanılması, imar hataları ya da kadastro ölçüm hataları gibi durumlar, kat karşılığı inşaat sözleşmesi gibi tapu devir borcu doğurabilecek sözleşmelerde edimini ifa eden tarafa tapu tescili sağlanmaması gibi haller bu davanın açılması sebeplerinden bazılarıdır. Ayrıca, hukuki ehliyeti bulunmayan kişiler tarafından yapılan tescil işlemleri de iptal edilerek düzeltilmesi gereken durumlardan biridir.
Dava Süreci ve Görevli Mahkeme
Tapu iptali ve tescil davası, kural olarak taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır. Bu mahkeme, taşınmazın aynına ilişkin tüm davalarda yetkilidir ancak istisnai bazı durumlar söz konusu olabilmektedir. Örneğin birden fazla taşınmaz dava konusu edilecekse taşınmazlardan birinin bulunduğu yer mahkemesi diğer taşınmazlar açısından da yetkili olabilmektedir. Dava süreci, davacının iddialarını ileri sürmesi ile başlar, taraflar ileri sürdükleri hususları ispat etmek için deliller ileri sürebilirler. Davacının, tapuda haksız bir tescil olduğunu ve bu tescilin hukuka aykırı olduğunu kanıtlaması gerekmektedir. Bu süreçte, yazılı delillerin yanı sıra bazı özel durumlarda tanık beyanları da kullanılabilir.
Zamanaşımı ve Süreler
Genel kural olarak, tapu iptali ve tescil davaları zamanaşımına tabi değildir, çünkü mülkiyet hakkı her zaman ileri sürülebilir. Ancak, bazı durumlarda belirli zamanaşımı süreleri uygulanabilir. Örneğin, kadastro hatalarından kaynaklanan davalar 10 yıllık hak düşürücü süreye tabidir.
Dava Sonuçları
Tapu iptali ve tescil davası sonucunda, mahkeme haksız tescilin iptaline ve taşınmazın gerçek hak sahibi adına yeniden tescil edilmesine karar verir. Bu karar, ancak kesinleştiğinde icra edilebilir ve tarafların istinaf ve temyiz yollarını kullanma hakkı vardır. Dava süresi, mahkemenin iş yüküne bağlı olarak genellikle 1,5 yıl sürebilir, ancak istinaf ve temyiz süreçleriyle birlikte bu süre uzayabilir ve 3-5 yıl gibi sürelerde sonuçlanabilir.
Tapu iptali ve tescil davası, mülkiyet haklarının korunmasında kritik bir rol oynar ve hukuki süreçlerin doğru bir şekilde takip edilmesi, dava sonucunun olumlu olması açısından büyük önem taşır. Ayrıca anayasal bir hak olan mülkiyet hakkını ilgilendiren bir dava türü olduğu için tüm diğer şartların da mevcut olması halinde Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yoluyla başvuruda bulunulması da mümkün olmaktadır.
Kaynak: https://www.delilavukatlik.com/post/tapu-iptal-ve-tescil-davasi
